Campagne RAAK GEEN SPAAK | voorkom voetje tussen de spaken

We fietsen wat af in Nederland! En we nemen onze kinderen al vanaf jonge leeftijd mee op de fiets. Helaas gaat dat niet altijd op een veilige manier. In 2018 kwamen per dag gemiddeld 9 kinderen in de leeftijd van 3 t/m 6 jaar op de Spoedeisende Hulp, doordat een voetje tijdens het fietsen tussen de spaken kwam. En dat kan ernstige verwondingen veroorzaken. Met goede spaakafscherming is dat eenvoudig te voorkomen. Waarom dan toch zoveel ongevallen? VeiligheidNL zocht het uit, in samenwerking met WIJ.

Achterop de fiets

Bij kinderen van 3 t/m 6 jaar komt een zogenaamde spaakbeknelling dus vaak voor. Meestal gebeurde dat wanneer zij achterop de fiets zaten en een voetje tussen de spaken komt. Bijna 1 op de 3 van de kinderen breekt hierbij een bot. Dit blijkt uit onderzoek van VeiligheidNL (Spaakbeknellingen SEH-bezoeken, november 2019). De fietszitjes van tegenwoordig hebben geïntegreerde spaakafscherming, maar toch zien we in de laatste jaren nog geen daling in het aantal zogenaamde spaakbeknellingen. Om erachter te komen hoe dat komt, hebben VeiligheidNL en WIJ in 2019 twee onderzoeken uitgevoerd.

Lees ook: De mama’s op de fiets die ik in de stad tegenkom

Resultaten onderzoek

In een verdiepingsonderzoek is aan 45 ouders, die in 2017 t/m 2019 een spaakbeknelling hebben meegemaakt, gevraagd wat er precies is gebeurd en hoe het voetje tussen de spaken kwam. Ook vulden bijna 700 ouders een vragenlijst in, waarbij ze aangaven hoe zij hun kind in de leeftijd van 3 t/m 6 jaar vervoeren op de fiets. De resultaten laten o.a. zien:

• dat bij ruim de helft van de ouders de spaakafscherming niet goed is bij het gebruik van oude fietszitjes. Uit eerder onderzoek weten we dat ouders wel denken dat ze hun kinderen veilig vervoeren;
• dat kinderen zo nu en dan voor korte stukjes los achterop worden vervoerd, dus niet in een fietszitje;
• dat de helft van de kinderen die een voet tussen de spaken hebben gehad, los op de bagagedrager zat (vaak door een onverwachte situatie, bijvoorbeeld omdat de fiets met fietszitje een lekke band had);
• dat van de ritjes waar een kind de voet tussen de spaken heeft gehad, ruim de helft van de ritjes minder dan 5 minuten duurde;
• dat bij kinderen die los achterop de fiets zaten, er bij 9 op de 10 ouders géén spaakafscherming (hardplastic beschermplaten) op de fiets zat. NB Jasbeschermers zijn geen veilige spaakafschermers!
• dat ouders zich veelal niet bewust zijn van het risico van spaakbeknelling en hoe vaak dit nog voorkomt.

Campagne RAAK GEEN SPAAK

Om hier meer aandacht voor te krijgen en om onnodig letsel te voorkomen, start VeiligheidNL deze week de campagne: RAAK GEEN SPAAK! Met deze campagne maken zij ouders bewust van de risico´s en geven ze hen advies over hoe zij hun kind veilig mee kunnen nemen achterop de fiets. Naast de lancering van de nieuwe campagne is de voorlichting op Veiligheid.nl en WIJ.nl aangepast, met extra aandacht rondom het voorkomen van voetjes tussen de spaken en een vernieuwde Veilig op de fiets-check!