Als je gezondheidsverhalen in het nieuws volgt, heb je waarschijnlijk gehoord van resveratrol, een verbinding in rode wijn. Resveratrol heeft de laatste tien á vijftien jaar veel positieve PR gekregen vanwege zijn heilzame effecten. Maar wat zijn die heilzame effecten, en waar is het eigenlijk goed voor? Laten we de voordelen eens op een rijtje zetten. Wat zegt de wetenschap over en hoe kun je het uit voeding verkrijgen? Aangezien resveratrol in rode wijn zit, is het dan verstandig elke dag een glaasje te drinken? En wat moet je doen als je geen alcohol drinkt? Vragen, vragen… dus tijd voor antwoorden!
Wat is resveratrol?
Resveratrol is een plantenverbinding die een stilbenoïde wordt genoemd en bij inname als antioxidant werkt. Het komt het meest voor in de schil van bessen, druiven en pinda’s. Decennia geleden ontdekten wetenschappers dat rode wijn veel gezondheidsvoordelen heeft, zoals het verminderen van het risico om aan hart- en vaatziekten te sterven of dementie te krijgen. Toen ze dieper in de onderzoeksresultaten keken, ontdekten de onderzoekers dat er heel veel hiervan in rode wijn zit, dat veel waardevolle eigenschappen heeft. Hier komt dus het verhaal vandaan dat een dagelijks glaasje rode wijn voordelen zou bieden.
Resveratrol behoort tot een klasse fytochemicaliën die polyfenolen worden genoemd. Ze komen uit planten en zijn één van de redenen waarom donker gekleurd fruit en bessen zo goed voor je zijn. Polyfenolen zijn antioxidanten en hebben ook ontstekingsremmende eigenschappen. Het wordt ook geclassificeerd als een fytoalexine. Fytoalexinen zijn verbindingen die planten aanmaken om ziekteverwekkers zoals bacteriën, schimmels en virussen te bestrijden. Als planten een infectie opmerken, maken ze meer fytoalexinen aan om de microbiële indringers te bestrijden.
Werkt resveratrol tegen oxidatieve stress?
In het lichaam werken polyfenolen als resveratrol inderdaad tegen oxidatieve stress, die optreedt wanneer vrije radicalen en reactieve zuurstofsoorten (ROS) de antioxidanten in een cel overweldigen. Als oxidatie ongecontroleerd doorgaat, kan het aanzienlijke schade in de cel veroorzaken, waaronder DNA-schade.
Polyfenolen werken door vrije radicalen te neutraliseren. Ze binden zich aan moleculen die oxidatieve stress veroorzaken en voorkomen dat ze schade aanrichten in de cel. Het werkt vergelijkbaar met vitamine E, hoewel vitamine E technisch gezien geen polyfenol is. De meeste van onze lichamen vechten tegen veel oxidatieve stress. Omgevingsfactoren zoals een slecht dieet (met suiker, geraffineerde koolhydraten en ongezonde vetten), blootstelling aan vervuiling en gifstoffen, en tabaksgebruik kunnen oxidatie in je cellen veroorzaken. Om oxidatieve stress uit de omgeving te bestrijden, helpt het om een gezond dieet te eten met antioxidantrijke verbindingen zoals polyfenolen. Deze moleculen kunnen je cellen en je lichaam helpen beschermen tegen de schade die je omgeving veroorzaakt. Resveratrol kan zelfs celdood (apoptose) voorkomen.
Maar is het de rode wijn, of de verbinding?
Maar niet iedereen is het erover eens dat rode wijn dankzij resveratrol fantastische gezondheidsvoordelen geeft. Sommige recente onderzoeken suggereren dat het niet de resveratrol is die gezondheidseffecten veroorzaakt, maar dat het alle verbindingen in rode wijn als geheel zijn.
Resveratrolsupplementen vs. voeding
Veel studies die de verbazingwekkende voordelen van resveratrol aanprijzen gebruikten zeer hoge doses van een supplement, vaak van de Japanse duizendknoopplant, Polygonum cuspidatum. In (goedkopere) supplementen kan ook een synthetische variant zijn, die structuur is hetzelfde, maar het is dus niet plantaardig.
Resveratrol bijwerkingen
Zoals bij alles is ook te veel resveratrol niet gezond. Als je een flinke dosis van een supplement neemt, zul je waarschijnlijk bijwerkingen ervaren. De belangrijkste bijwerkingen van dit supplementen vallen onder spijsverteringsproblemen, en dan vooral misselijkheid, braken en soms diarree.
Waar kan ik resveratrol krijgen?
Nu je weet waarom resveratrol zo’n krachtig molecuul is, vraag je je waarschijnlijk af waar je er meer van kunt krijgen. Het is eigenlijk heel eenvoudig om voedingsmiddelen en dranken met grote hoeveelheden hiervan aan je dieet toe te voegen. Goed nieuws, zwangere dames: het zit niet alleen in wijn!
Voedingsmiddelen die veel resveratrol bevatten zijn onder andere:
- Rode druiven (vooral druivenschillen)
- Rode wijn
- Bosbessen
- Veenbessen
- Moerbeien
- Pinda’s
- Zwarte chocolade
De schillen van donkerrood en blauw fruit, zoals rode druiven en bessen die hierboven genoemd zijn, behoren tot de beste bronnen. Rode wijn is rijk aan resveratrol omdat er veel druivenschillen in wijn zit. Wijnboeren gebruiken druivenschillen om rode en blush wijnen hun kleur te geven.
Wat zijn de voordelen van resveratrol?
Er zijn 7 in het oog springende voordelen van resveratrol die we hieronder voor je op een rijtje hebben gezet.
1. Gewichtsverlies
Resveratrol heeft veelbelovende effecten laten zien voor gewichtsverlies. Klinische studies hebben aangetoond dat het nemen van een resveratrolsupplement zwaarlijvige patiënten kan helpen vet te verliezen en hun BMI te verlagen. De deelnemers kregen ook meer vetvrije spiermassa, waardoor resveratrol misschien ook de stofwisseling in rust kan verhogen.
Een hoge BMI en obesitas zijn gekoppeld aan nadelige gezondheidseffecten zoals kanker, hart- en vaatziekten, diabetes en dementie, om er maar een paar te noemen. Als je een hoge BMI hebt, zal alles wat je helpt deze te verlagen, zoals resveratrol, een aanzienlijke invloed hebben op je algehele gezondheid.
2. Beschermt tegen hartziekten
Eén van de bekendste voordelen van resveratrol is zijn positieve effect op het beheersen van het cholesterol. Het nemen van een resveratrolsupplement verlaagt het “slechte” cholesterol (LDL, low-density lipoproteïne). Klinische proeven hebben ook aangetoond dat resveratrol het totale cholesterol- en triglyceridengehalte verlaagt.
Als je cholesterol hoog is, bouwen zich vette plaques op in je bloedvaten, waardoor de bloedstroom wordt beperkt en er mogelijk bloedstolsels ontstaan. Daarom worden hoge niveaus van triglyceriden, LDL en totaal cholesterol in verband gebracht met coronaire hartziekten en beroertes.
Resveratrol kan ook helpen de vorming van plaques in de bloedvaten te stoppen, omdat het de bloedplaatjes aantast, de cellen in het bloed die stolling veroorzaken. Het voorkomt dat de bloedplaatjes aan elkaar kleven, waardoor het risico op coronaire hartziekten, beroerte en andere cardiovasculaire problemen afneemt.
3. Reveratrol verlaagt de bloeddruk
Hoge bloeddruk, of hypertensie, is een belangrijke risicofactor voor hart- en vaatziekten. Hoge bloeddruk kan ervoor zorgen dat de wanden van de slagaders dikker worden. Ongecontroleerde hypertensie kan leiden tot hartaanvallen, hartfalen en zelfs aneurysma’s.
Studies hebben aangetoond dat behandeling met resveratrol de totale bloeddruk verlaagt in dierstudies en de systolische bloeddruk bij mensen. Wetenschappers weten het exacte mechanisme achter deze effecten niet, maar ze denken dat het waarschijnlijk gemedieerd wordt door stikstofmonoxide, een vaatverwijderaar.
4. Verbetert de insulinegevoeligheid
Resveratrol kan ook helpen de insulinegevoeligheid te verbeteren bij patiënten met diabetes type 2. De cellen van type 2 diabetici zijn insulineresistent, wat betekent dat ze niet goed reageren op insuline, een hormoon dat de cellen het signaal geeft om glucose (suiker) uit het bloed op te nemen. Wanneer cellen niet gevoelig zijn voor insuline, laten ze te veel glucose achter in het bloed. Na verloop van tijd kan de extra glucose vrijwel elk belangrijk orgaansysteem in je lichaam beschadigen. Daarom is ongecontroleerde diabetes type 2 zo gevaarlijk, vooral als je veel suiker eet en drinkt.
Studies hebben aangetoond dat resveratrolsupplementen kunnen helpen bij het verlagen van A1C, een maat voor de ernst van diabetes. Hogere A1C-nummers betekenen dat je bloedsuiker- of bloedglucosespiegel niet onder controle is. Daarom lijkt het te helpen bij het reguleren van de bloedglucose bij diabetici.
Resveratrol kan ook diabetes type 2 helpen bestrijden door de functie van mitochondriën, de energieopwekkers van cellen, in stand te houden en te verbeteren.
5. Verbetert seizoensgebonden allergie symptomen
Een onverwacht voordeel van resveratrol is dat het seizoensgebonden allergiesymptomen kan verbeteren. Het is vooral effectief bij het verbeteren van neusallergieën als het wordt gebruikt als neusspray.
In studies met muizen verminderde resveratrol histamine en cytokinen, 2 belangrijke spelers in de inflammatoire allergische reactie. Muizen in de proeven die resveratrol kregen, niezen ook minder vaak en wreven niet zo vaak in hun neus.
Resveratrol kan ook het aantal immuuncellen verminderen die betrokken zijn bij de allergische reactie. Studies met muizen toonden aan dat resveratrolsuppletie het aantal mestcellen, B-cellen en dendritische cellen verminderde, allemaal belangrijke spelers bij het ontstaan van allergieën en allergiesymptomen.
6. Beschermt de hersenen tegen veroudering
Een interessant effect van het drinken van rode wijn is dat het je minder kans geeft op het ontwikkelen van dementie en cognitieve achteruitgang. Resveratrol heeft een beschermende werking op de hersenen. Het helpt schadelijke oxidatie in hersencellen tegen te gaan, en het helpt ook ontstekingen in de hersenen te verminderen.
7. Verlichting van artritis
Artritis is een andere veel voorkomende aandoening die vaak veroorzaakt wordt door ontstekingen, waardoor het een geweldig doelwit is voor resveratrol. Resveratrol lijkt effectief te zijn voor beide belangrijke soorten artritis: artrose en reumatoïde artritis (RA).
Resveratrol direct in de gewrichten geïnjecteerd kan helpen het gewrichtskraakbeen te beschermen en te voorkomen dat artrose erger wordt. Veel artritispijn wordt veroorzaakt door ontstekingen en de afbraak van kraakbeen, waar resveratrol mogelijk bij kan helpen. Resveratrol blijkt ook veelbelovend bij de behandeling van reumatoïde artritis. RA ontstaat wanneer het immuunsysteem van het lichaam de cellen in en rond de gewrichten aanvalt, waardoor pijn en ontstekingen ontstaan. Resveratrol kan helpen de pijn en ontsteking van RA te verminderen.
Conclusie
Resveratrol heeft veel potentiële voordelen, dus de vele media-aandacht komt zeker niet zomaar uit te lucht vallen. Je kunt zelfs resveratrol via rode wijn binnenkrijgen, maar alcohol kan natuurlijk weer andere nadelige effecten voorzaken, waardoor resveratrol uit voeding of supplement een beter idee is.
Uitgelichte foto: Shutterstock