De zomervakantie is heerlijk om even alle teugels te laten vieren, ook wat bedtijden betreft. Maar zodra de scholen weer beginnen, merken veel ouders dat het ritme terugvinden best een uitdaging is. Hier thuis herkennen we dat maar al te goed: in de vakantie kruipen de meiden graag nog even later onder de dekens en wordt het in de ochtend soms haasten om uit bed te komen. Uit Het Nationale Bedtijdenonderzoek blijkt dat dit voor heel veel gezinnen herkenbaar is. Ouders zoeken vlak voor de eerste schooldagen zelfs tot tien keer vaker naar informatie over de juiste bedtijd. Tijd dus om te kijken hoe gezinnen in Nederland omgaan met slaap en avondrituelen.
Kinderen slapen vroeg, maar tieners schuiven door
Volgens het onderzoek houden ouders van kinderen tot en met negen jaar er duidelijke afspraken op na. De meeste jonge kinderen liggen uiterlijk om 19.30 uur in bed en zijn rond 07.00 uur weer wakker. “Vroeg naar bed, vroeg eruit” blijft dus de norm. Voor de bovenbouw verandert dat: nog altijd heeft 85,8% een vaste bedtijd, maar naarmate kinderen richting de brugklas gaan, wordt dat schema flexibeler. Rond de dertiende verjaardag zie je een flinke verschuiving: nog maar zo’n 57% van de 15- tot 17-jarigen heeft een vaste bedtijd. En eerlijk is eerlijk: dat sluit ook wel aan bij hoe het in veel gezinnen in de praktijk gaat.
Ouders zijn vaak vermoeider dan gedacht
Niet alleen kinderen, ook ouders hebben hun slaapgewoonten moeten aanpassen. Zeker jonge ouders herkennen het: slapen zoals vroeger zit er vaak niet meer in. Slechts een kwart van de ouders met een baby voelt zich echt uitgerust in de ochtend. Pas wanneer kinderen naar school gaan, komt er weer wat nachtrust terug. Bij kleuters geeft 30% van de ouders aan beter te slapen, en bij tieners loopt dat op tot bijna de helft. Voor ouders met jonge kinderen is het dus een kwestie van volhouden en hopen op wat extra uurtjes slaap in de toekomst.
Daarbij valt op dat de meeste volwassenen wél proberen vast te houden aan een schema. Zo’n 58% ligt op doordeweekse dagen vóór 23.00 uur in bed. Toch zijn er ook nachtbrakers: ruim 13% kruipt pas na middernacht onder de dekens. Met kleine kinderen in huis lijkt dat bijna onmogelijk, maar de cijfers laten zien dat ieder huishouden weer anders omgaat met slaap.
Avondrituelen: van voorlezen tot series kijken
Als de kinderen eindelijk slapen, is het voor ouders hét moment om even tijd voor zichzelf te pakken. Uit het onderzoek blijkt dat ouders gemiddeld bijna drie uur hebben om te ontspannen voordat ze zelf naar bed gaan. De top drie avondactiviteiten? Televisie of streamen (53,8%), scrollen op de telefoon of tablet (47%) en lezen in een boek of tijdschrift (28%). Hier thuis wisselt dat ook: soms een serie op de bank, soms even een tijdschrift doorbladeren, afhankelijk van hoe moe iedereen is.
Wat heel mooi is om te zien: bijna alle ouders lezen hun kinderen regelmatig voor. Bij kinderen van vier tot zes jaar doet maar liefst 97,8% dit minstens één keer per week. En 40% zelfs élke dag. Naast dat het een fijne manier is om de dag af te sluiten, helpt het ook echt bij de taalontwikkeling en het creëren van een rustig slaapmoment. Een traditie die veel gezinnen koesteren, ook als de bedtijd in de vakantie wat later is.
Op zoek naar balans
Het blijft voor ouders zoeken naar de juiste balans tussen structuur en flexibiliteit. Een vaste bedtijd helpt kinderen om uitgerust wakker te worden en de dag beter te beginnen. Maar net zo belangrijk is het om ruimte te hebben voor gezellige momenten, zoals een filmavondje of nog even buiten spelen tijdens warme zomerdagen. Het Nationale Bedtijdenonderzoek laat zien dat we allemaal tegen dezelfde uitdagingen aanlopen: van het terugvinden van het schoolritme na de zomer tot het zoeken naar rust voor onszelf. En misschien is dat ook wel geruststellend om te weten: niemand slaapt perfect, maar we doen allemaal ons best.
Wil je meer weten over de bedtijden, avondrituelen en ochtendroutines van Nederlanders? Lees alle slaapinzichten op de uitgebreide onderzoekspagina van Smulderstextiel
Over dit onderzoek
In opdracht van Smulderstextiel.nl voerde onderzoeksbureau Panel Inzicht voor het Het Nationale Bedtijdenonderzoek een enquête uit onder 2.400 Nederlandse volwassenen, waaronder 1.300 ouders van in totaal 2.600 kinderen. De dataverzameling vond plaats in juli 2025. De resultaten zijn gewogen naar geslacht, leeftijd en opleidingsniveau en zijn daarmee representatief voor de volwassen bevolking van Nederland.