Houdt je kind zich aan de afspraken over internetgebruik?

Het is een afweging die iedere ouder moet maken: hoeveel vrijheid geef ik mijn kind als het gaat over het gebruik van internet en sociale media? Je wilt je kinderen wel de voordelen van het internet geven, maar je wilt ze tegelijkertijd niet blootstellen aan de potentiële gevaren. En kunnen we kinderen wel vertrouwen als het aankomt op het nakomen van de afspraken die we met ze maken? Lees meer over het internetgebruik van kinderen, en de afspraken die er gemaakt worden met de ouders, in onderstaand onderzoek.

Hoe vaak internetten kinderen?

Hoeveel internet, filmpjes en spelletjes is gezond voor kinderen? Het ligt er maar net aan welke studie je erop naslaat of welke pedagoog je het vraagt. Ook onder Nederlandse ouders verschillen de meningen. Alle ouders is gevraagd hoe vaak hun kind (naar schatting) gebruikmaakt van digitale media. Bijna de helft (48%) geeft aan dat hun kind hier één tot twee uur per dag mee bezig is. Maar liefst één op de drie kinderen (36%) brengt meer dan twee uur per dag op digitale media door en slechts 16% van de kinderen gebruikt het minder dan een uur per dag. Ook het opleidingsniveau van de ouders speelt een rol. Meer ouders met een laag opleidingsniveau (50%) dan met een hoog opleidingsniveau (33%) geven aan dat hun kind meer dan twee uur per dag gebruikmaakt van digitale media.

Voor veilig Internet is het van belang om een goede VPN in huis te hebben. Deze zorgt voor een beveiligde verbinding tussen jou en het internet. Als je via een VPN met het internet verbindt, wordt al jouw internetverkeer door een versleutelde virtuele tunnel gestuurd. Dit heeft meerdere voordelen zoals:
– het anoniemer zijn op het internet, want je IP-adres en locatie zijn niet langer voor iedereen zichtbaar
– de versleutelde tunnel houdt veel hackers en cybercriminelen tegen
– en je bent vrijer op het internet: door andere IP-adressen te gebruiken, krijg je toegang tot websites en online diensten die anders geblokkeerd zouden zijn.

Vertrouwen we onze kinderen?

Het blijft natuurlijk een persoonlijke afweging hoeveel vrijheid jij je kind geeft op digitale media, maar bijna alle ouders in Nederland (91%) zijn het erover eens dat het hun verantwoordelijkheid is om toezicht te houden op het internetgebruik van hun kinderen. Ruim vier op de vijf ouders (84%) maakt hier ook daadwerkelijk afspraken over.

Nederlandse kinderen zetten al op jonge leeftijd hun eerste digitale stappen. Ouders geven aan dat hun kind gemiddeld acht jaar oud was toen het voor het eerst een tablet, computer of smartphone kreeg. In hoeverre vertrouwen we erop dat onze kinderen hier op een verantwoorde manier mee omgaan? Een aanzienlijk deel (43%) van de ouders zegt dat hun kinderen ook gebruikmaken van digitale media als zij niet in de buurt zijn. Toch vertrouwt slechts 27% erop dat hun kind de juiste beslissingen kan nemen omtrent digitale media.

De mate van vertrouwen heeft ook weer te maken met het opleidingsniveau van de ouders. Significant meer ouders met een laag opleidingsniveau (44%) dan een hoog opleidingsniveau (22%) vertrouwen erop dat hun kind zelf de juiste beslissingen kan nemen. Opvallend is ook dat meer moeders (55%) dan vaders (44%) het oneens zijn met de stelling dat zij erop vertrouwen dat hun kind de juiste beslissingen kan nemen.

Lees: Nintendo Switch; ouderlijk toezicht

Zijn onze kinderen te vertrouwen?

De meeste ouders zeggen afspraken te hebben over de schermtijd en op welke momenten de kinderen gebruik mogen maken van hun digitale devices. Ook wordt er vaak afgesproken welke spelletjes of filmpjes zijn toegestaan en welke gegevens kinderen wel en niet met anderen mogen delen op het internet. Kinderen houden zich echter lang niet altijd aan de gemaakte afspraken: slechts 28% komt de afspraken altijd na. Zes op de tien ouders (63%) geeft aan dat hun kind zich vaker wel dan niet aan de afspraken houdt en slechts één op de tien ouders (9%) zegt dat hun kind zich vaker niet dan wel aan de afspraken houdt. Als er afspraken worden geschonden, dan gaat het vooral om schermtijd en de toegestane spelletjes en filmpjes.

De gevolgen van digitaal mediagebruik

Hoe denken Nederlandse ouders over de gevolgen van het gebruik van tablets, smartphones en computers voor hun kinderen? Ze zien vooral de voordelen: Eén derde van de ouders ziet helemaal geen negatieve gevolgen. Ruim driekwart (76%) vindt zelfs dat het gebruik van digitale media overwegend positieve gevolgen heeft. Eén op de vijf ouders vindt dat het meer negatieve dan positieve gevolgen heeft en slechts 3% vindt dat het alleen maar negatieve gevolgen heeft. Meer moeders (24%) dan vaders (17%) vinden dat hun kind meer negatieve dan positieve gevolgen ervaart van digitaal mediagebruik.

Welke negatieve gevolgen zien we bij onze kinderen?

Een derde van de ouders (33%) ziet verslavingsverschijnselen bij hun kind als gevolg van digitaal mediagebruik. Ongeveer een kwart (26%) ziet een verminderde interactie en één op de vijf ouders (19%) ziet agressie of irritatie. Ook geven ouders aan dat hun kind minder buiten wil spelen, minder gemotiveerd is voor andere dingen en dat het grof taalgebruik oppikt online. Meer moeders (21%) dan vaders (15%) zien dat hun kind irritatie of agressie vertoont door digitaal mediagebruik.

Welke positieve gevolgen zien we bij onze kinderen?

Ruim driekwart van de ouders (77%) ziet dat hun kind plezier beleeft aan online filmpjes of spelletjes. Twee derde (65%) geeft aan dat hun kind door het gebruik van digitale media meegaat met de digitale ontwikkelingen en 63% ziet dat het kinderen ontspanning biedt. Opvallend is dat slechts één op de zes ouders (15%) het opdoen van sociale contacten als een positief gevolg voor hun kinderen ziet. Meer vaders (45%) dan moeders (38%) herkennen dat hun kind nieuwe vaardigheden leert van digitaal mediagebruik.

Ouderlijk toezicht in coronatijd

Hebben het thuisonderwijs en de quarantainemaatregelen ervoor gezorgd dat we andere afspraken met onze kinderen maken over hun internetgebruik? In een los onderzoek, dat plaatsvond tussen 24 april en 15 mei 2020, werd ouders nog een aantal vragen voorgelegd met betrekking tot de coronacrisis. Ruim vier op de tien ouders geeft aan sinds het thuisonderwijs inderdaad andere afspraken gemaakt te hebben. Een ruime meerderheid van die groep (75%) zegt dat ze de afspraken hebben versoepeld. Daarentegen heeft één op de vijf ouders (21%) de afspraken juist aangescherpt. Van de ouders die voor versoepeling kozen, geven zes op de tien (60%) aan dat dit is door het gebrek aan andere mogelijkheden voor hun kinderen.

Van de ouders die de afspraken aangescherpt hebben, geeft bijna de helft (49%) aan dat dit is omdat zij nu meer tijd hebben om hun kinderen te controleren. Meer dan de helft van de ouders (55%) geeft aan weer terug te gaan naar de oude afspraken wanneer hun kind geen thuisonderwijs meer krijgt. Terwijl er ook ouders zijn die dat wel willen, maar denken dat dit niet gaat lukken. Opvallend is ook dat één op de vijf ouders (21%) aangeeft dat hun kinderen meer gebruikmaken van digitale media voor hun plezier, dan vóór het thuisonderwijs.

Kinderen hebben vooral baat bij betrokkenheid ouders

Denise Bontje, gespecialiseerd op het gebied van mediaopvoeding, taalontwikkeling en spel, bestudeerde de uitkomsten van het onderzoek. Zij is blij met het feit dat er veel afspraken worden gemaakt met kinderen, maar dat ouders zich tegelijkertijd realiseren dat hun kinderen zich hier niet altijd aan houden. “Die realisatie is een goede stap naar veilig digitaal mediagebruik,” zegt zij. “Het gaat niet alleen om het maken van afspraken. Het is pas echt veilig als je betrokken bent en wanneer je het vertrouwen schept bij je kind dat het bij je terecht kan met vragen. Geef kinderen een kader waarbinnen ze zich vrij kunnen ontwikkelen, maar verlies ze tegelijkertijd niet uit het oog.”

Bontje benadrukt ook het belang van interactie tussen ouders en kinderen. “Vraag je kind bijvoorbeeld eens om je te laten zien hoe een spel werkt en doe eens mee. Het af en toe samen spelen, iets kijken of zelf maken en daarover praten is niet alleen leuk, maar misschien nog wel waardevoller voor de ontwikkeling van kinderen dan het spel zelf. Bovendien schep je zo een vertrouwensband waardoor een kind eerder bij je zal aankloppen als het iets wil bespreken.”

Kwaliteit versus kwantiteit

Het gaat volgens Bontje meer om wat kinderen digitaal doen, dan hoe lang ze dit doen. “Beeldscherm- en internetgebruik is verweven met ons leven, ook met dat van onze kinderen. Wij vergaderen online, maar onze kinderen hebben in deze tijd contactmomenten met school of volgen online lessen. Je kunt daar niet dezelfde criteria op toepassen als op het schermgebruik in vrije tijd. Je kunt wel kijken naar hoe kinderen die schermtijd invullen. Past het bijvoorbeeld bij hun leeftijd wat ze doen? Zetten ze hun privacy niet op het spel? En zijn ze niet alleen maar aan het consumeren?”

Over het onderzoek over internetgebruik

Het onderzoek naar internetgebruik werd tussen 10 en 22 maart 2020 uitgevoerd door Markteffect in opdracht van Prijsvergelijken. De doelgroep bestaat uit ouders van kinderen tussen de 6 en 12 jaar oud. In totaal hebben 1020 ouders meegedaan aan het onderzoek. Op basis van de respons zijn de antwoorden met een zekerheid van 95% en een nauwkeurigheid van 3,1% te generaliseren naar de doelgroep. In de praktijk betekent dit dat wanneer een uitkomst uit het onderzoek 50% is, dit in werkelijkheid tussen 46,9% en 53,1% ligt.